Protezy służą do rekonstrukcji utraconego uzębienia stałego. Można nimi zastępować zęby w przypadku całkowitego bezzębia lub większych ubytków w szczęce albo żuchwie. Wykonanie protezy to złożona procedura stomatologiczna, która nie zalicza się do tanich. Czy można otrzymać darmowe protezy będąc ubezpieczonym? Komu przysługuje proteza refundowana przez NFZ? Na jakich warunkach pacjenci w Polsce mogą skorzystać z bezpłatnego oprotezowania stomatologicznego?
Kto i kiedy powinien skorzystać z protezowania?
Ubytki zębowe dotyczą głównie osób starszych. Utrata zębów przychodząca z wiekiem jest zjawiskiem naturalnym. Bywa też, że pacjenci tracą zęby na skutek chorób czy zdarzeń losowych. Zdarza się także, że z powodu poważnych zaniedbań higienicznych bezzębie dotyka osoby w sile wieku.
Z racji funkcji, jakie pełnią zęby ich brak może poważnie utrudniać przyswajanie posiłków i związane z tym funkcjonowanie układu pokarmowego. Braki w uzębieniu odbijają się negatywnie na artykulacji mowy. Nie bez znaczenia jest też wygląd twarzy, na której braki zębów w łukach wyraźnie są widoczne.
Ludzie z ubytkami zębowymi rzadko się uśmiechają, a bywa też często, że stan uzębienia staje się źródłem poważnych kompleksów, które utrudniają funkcjonowanie w społeczeństwie.
Z oprotezowania powinien więc skorzystać każdy, komu zależy na dobrym zdrowiu oraz atrakcyjnym wyglądzie.
Rodzaje protez zębowych
Wykonywane w pracowniach protetycznych sztuczne uzębienie można podzielić na:
1. Protezy ruchome.
To najpopularniejsze protezy wykonywane w Polsce. Wykonanie takiej protezy polega na rekonstrukcji uzębienia pacjenta i umieszczeniu go w sztucznych łukach zębowych. Taką protezę pacjent może samodzielnie wyjmować z jamy ustnej, albo ją zakładać.
Jest to bardzo dobre rozwiązanie, które umożliwia pacjentom normalne funkcjonowanie i piękny uśmiech. Po upływie pewnego czasu występują jednak problemy z dopasowaniem protezy. Brak zębów powoduje zanik tkanki kostnej. Pacjenci czują, że proteza jest za luźna, rusza się i wypada. Można stosować specjalne kleje do protez, ale najlepiej jest wykonać nową protezę dopasowaną do aktualnego stanu anatomicznego jamy ustnej.
2. Protezy stałe.
To protezy mocowane na implantach. Jest to dość zaawansowana technologicznie procedura stomatologiczna, która wciąż jest dość droga. Pacjenci noszący taką protezę żyją komfortowo: bez problemu rozgryzają twarde pokarmy, głośno śmieją się otwierając szeroko usta, mówią wyraźnie bez obaw, że ktoś zauważy protezę. Protezy na implantach są bardzo estetyczne – do złudzenia przypominają uzębienie naturalne.
3. Protezy całościowe i częściowe
Ze względu liczbę zębów wyróżnia się protezy całościowe i częściowe.
Proteza całkowita to odtworzenie całego łuku zębowego.
Protezy częściowe uzupełniają braki kilku kolejnych zębów, których w łuku brakuje.
Ze względu na budowę wyróżniamy protezy osiadające, szkieletowe i akronowe.
Protezy osiadające
Protezy osiadające w całości wykonane są z akrylu. Jest to dostępne i tanie tworzywo. Procedura produkcji protez akrylowych nie wymaga zaawansowania technologicznego. Oprócz sztucznych zębów i dziąseł protezy osiadające mają sztuczne podniebienia w przypadku szczęki i łącznik łuków ukrywany pod językiem w przypadku żuchwy.
Protezy szkieletowe
Protezy szkieletowe mają metalowy szkielet na którym osadza się część akrylową, w skład której wchodzą zrekonstruowane dziąsło i sztuczne zęby. Metalowy szkielet produkuje się z wysokiej jakości metali odpornych na działanie wilgoci (najczęściej spotyka się szkielety chromo-kobaltowe i chromo-niklowe).
Protezy z akronu
Protezy wykonane z akronu są elastyczne i świetnie dopasowują się do jamy ustnej. Akron wrażliwy jest na temperaturę, pod wpływem której staje się plastyczny. Tego rodzaju protezy montuje się na zaczepach, które mają kolor dziąseł i wykonane są także z akronu.
Czy protezy są refundowane przez NFZ?
Oprotezowanie jest procedurą stomatologiczną znajdującą się w koszyku refundowanych świadczeń medycznych. Jest jednak wiele ograniczeń jeśli chodzi o refundację. Ograniczenia te dotyczą zarówno grup pacjentów uprawnionych do świadczeń, terminów oraz rodzajów protez.
W Polsce refunduje się protezy uzupełniające ubytki powstałe po stracie co najmniej pięciu zębów w łuku. Na NFZ można więc zrefundować zarówno protezę całkowitą, jak i protezę częściową.
Niestety do koszyka NFZ włożono protezy najtańsze, czyli wykonane z akrylu.
Komu przysługuje proteza zębowa refundowana przez NFZ?
Refundowana proteza przysługuje:
- Raz na pięć lat pacjentom z całkowitym bezzębiem;
- Bez ograniczeń czasowych pacjentom leczonym na choroby nowotworowe w obrębie twarzoczaszki;
- Osobom niezadowolonym z funkcjonowania protezy zrefundowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (raz na dwa lata).
Ten ostatni przypadek wymaga uzupełnienia. To nie jest tak, że każdy niezadowolony pacjent może co dwa lata reklamować protezę i żądać wykonania nowej. Kwestionowana proteza najpierw poddawana jest ekspertyzie, a opinię wydaje działający w każdym wojewódzkim oddziale NFZ konsultant do spraw protetyki stomatologicznej. Jeśli opinia potwierdza fakt błędnego wykonania protezy, konsultant wojewódzki nakazuje gabinetowi, który w protezę zaopatrzył pacjenta naprawienie protezy względnie wykonanie nowej.
W przypadku, gdy gabinet nie zgadza się z decyzją konsultanta i odmawia uznania reklamacji, NFZ żąda zwrotu wypłaconej refundacji, a pacjent może wówczas zwrócić się do innego specjalisty, który w ramach kontraktu z NFZ wykona nową protezę.
